شاهنامه جلال خالقی مطلق

کوشش جلال خالقی مطلق - هشت جلد 

نشر- مرکز پژوهش های ایرانی اسلامی

 

قیمت نسخه ای که در اختیار دارم 1500000 ریال است


 پس از هزار سال بهترین شاهنامه به دست توانای یک ایرانی گردآوری شد.

پیش از این  شاهنامه های گوناگونی داشته ایم آنچه در ذهن ماست شاهنامه چاپ مسکو که مرجع بسیاری بوده است. کتاب های نامه ی باستان دکتر کزازی که در یاداشتی دیگر ازآن خواهم نوشت، بر پایه چاپ مسکو است. 

من خود شاهنامه چاپ مسکو و  ژول مل را در دست داشتم گاهی نسخه ی ژول مل را بیشتر می پسندیدم و گاهی این ها را در برابر هم می گذاشتم با دانش اندکم گاهی می گفتم اینجا این بهتر و آنجا آن بهتر است. چهار سال پیش که به کلاس شاهنامه خوانی می رفتم همه شاهنامه هایشان را می آوردند هیچ دو نسخه ای مانند هم نبود. خوشبختانه دکتر خالقی مطلق با پژوهش سی ساله و باز بینی پنجاه شاهنامه و انتخاب پانزده نسخه ، ما را به یک نسخه بسیار خوب برای پژوهش رسانده اند. رو نوشت یک نمونه از صفحات آن را در ادمه می گذارم تا نشان داده شود که چه رنجی در این سال ها برده اند. 

این نخستین شاهنامه است که به دست یک ایرانی آن هم خارج از کشور نشر یافته است.

  

 

 

    

متن شاهنامه دکتر خالقی مطلق را در پیوند زیر بخوانید: 

آریا بوم

  

 

 

 

 

 

 

 


 برداشت از سایت زنده رود


اریخ تولد : 20 شهریور 1316 
محل تولد:  تهران
..............................
جلال خالقی مطلق، اخذ دیپلم در سال 1337 از دبیرستان مروی در تهران؛ اخذ درجهٔ دکتری در سال 1349 (1970) از دانشگاه کلن (آلمان) در رشته‌های شرقشناسی، مردم‌شناسی و تاریخ قدیم؛ تدریس زبان و ادبیات فارسی و فرهنگ ایران از سال 1350 (1971) در بخش ایران‌شناسی دانشگاه هامبورگ (آلمان) .



..............................
چندی از آثار او

تألیفات (کتاب، مقاله، ترجمه، سخنرانی)
 
 * ابوالقاسم فردوسی، شاهنامه، دفتر یکم، نیویورک 1366، سی و چهار + 374 صفحه.
 * ابوعلی بلخی"، دانشنامهٔ ایران و اسلام، دفتر 8، تهران 1357، ص 1073ـ 1078.
 * اجناس"، دانشنامهٔ ایران و اسلام، دفتر 9، تهران 1357، ص 1192 ـ 1193.
 * "ادب"، دانشنامهٔ زبان و ادب فارسی، ج1، ص 243ـ 251.
 * "آزارکامی و خودآزارکامی در شعر فارسی"، کارنامه 1373/ 1، ص 19ـ 33.
 * از ایران چه نامی‌تر؟ پیک مهر 1379/ 104 ـ 105، ص 12ـ 14.
 * "از شاهنامه تا خداینامه"، نامهٔ ایران باستان 1386/ 1ـ 2، ص 3ـ 115.
 * "از گِل شعر تا گُل شعر (نظر نظامی دربارهٔ شعر و شاعری)"، ایران‌شناسی 1370/ 3، ص499ـ 512.
 * "اشکبوس"، دانشنامهٔ زبان و ادب فارسی، ج1، ص 440.
 * بدیهه‌سرایی شفاهی و شاهنامه"، ایران‌شناسی 1376/ 1، ص 38ـ 50.
 * "بزرگمهر بُختگان"، دانشنامهٔ زبان و ادب فارسی، ج2، تهران 1386، ص 10ـ 12.
 * "بیژن و منیژه"، دانشنامهٔ زبان و ادب فارسی، ج2، ص 98ـ 100.
...
نقد و پاسخ به نقد * "احمد تفضّلی ـ ژاله آموزگار، نمونه‌های نخستین انسان و نخستین شهریار در تاریخ افسانه‌ای ایران"، ایران‌نامه 1366/ 1، ص143ـ 145.
 * "اختیارات شاهنامه"، هستی 1372/ 3، ص 102ـ 118.
 * "دربارهٔ رستم و سهراب بنیاد شاهنامه"، سخن، دورهٔ 23، 1353، شمارهٔ 11، ص1168ـ 1174، شمارهٔ 12، ص 1293ـ 1301؛ دورهٔ 24، شمارهٔ 1، ص33ـ 43.
 * "داود منشی‌زاده، مطالعات موضع‌نگاری ـ تاریخی دربارهٔ حماسهٔ ملی ایران"، آینده 1358/ 4ـ 6، ص352ـ 366؛ 7ـ 9، ص 616 ـ 631.
 * "روش نوینی در نقد!"، ایران‌شناسی 1371/ 2، ص 346ـ 354.
 * "شاهنامهٔ دیگران"، کیهان فرهنگی 1369/ 2، ص36ـ 39.
 * "شاهنامهٔ لکی"، به اهتمام حمید ایزدپناه، ایران‌شناسی 1384/ 4، ص 795ـ 799.
 * "شاهنامه و موضوع نخستین انسان"، ایران‌نامه 1362/ 2، ص 223ـ 228.
 * "گناه از کیست؟ از فوکو!"، ایران‌شناسی 1374/ 3، ص 531 ـ 539.
 * "نکاتی بر ملاحظاتی"، ایران‌شناسی 1380/ 2، ص 325ـ 343.
 * "نکته‌هائی دربارهٔ سی نکته در ابیّات شاهنامه"، آینده 1363/ 2ـ 3، ص113ـ 125؛ 4ـ 5، ص331ـ 341.
 * "نمونه‌هایی از تحریف گزارش پیشینیان"، پر 1371/ 83، ص 36ـ 40. 


داستان، فیلم‌نامه، نمایش‌نامه
 * از ما بهتران، سنگ 1380/ 12، ص 66 ـ74.
 * افسانهٔ مرغ عشق، انتشارات نمودار (بیلفلد) 1377/ 1998، 57 صفحه.
 * برگی چند از روزنامهٔ سفر فرنگستان، پر 1377/ 156، ص 24ـ 25.
 * پستچی محلهٔ ما و سیاست انگلیس، پَر 1377/ 148، ص 22ـ 25. بازچاپ: تمبر 1382/ 15، ص 24ـ 26.
 * تحریر شد، تَمّت، پَر 1377/ 151، ص 18ـ 22.
 * ترن لندن به منچستر سر ساعت حرکت کرد، پر 1377/ 55، ص 25.
 * زال و رودابه (فیلم‌نامه) سنگ 1377/ 8 و 9، ص 118ـ 135.
 * زن کاردان و مردان نادان (نمایشنامه)، پر 1377/ 153، ص 22ـ 27.
 * مرگ هدهد، پر 1377/ 158، ص 28ـ 31.
 * مرد پیر و چنار کهن، سنگ 1380/ 11، ص 37ـ 42.
 * گنجشک‌های پکن، پَر 1377/ 147، ص 20ـ 21؛ چاپ دوم: سنگ، آخن (آلمان) 1377/ 6 ـ7، ص 105ـ 106.
 * من همیشه کمی دیر میرسم، پر 1378/ 170، ص 21.
 * موضوع انتقال بخشی از بیماران تیمارستان لندن به تیمارستان منچستر، پر 1378/ 160، ص 34؛ چاپ دوم: آسمایی 1379/ 15، ص 7.
 * یادداشت‌های آقای خجالتی، پر 1379/ 172، ص 22ـ 24. 


شعر
 * اردنگ مادر، گوهران 1383/ 6، ص 147. 
 * اروتیکا پرسیکا (26 رباعی) پر 1378/ 164، ص 26ـ 28.
 * افسوس افسوس! (9 رباعی)، پر 1380/ 185، ص 13.
 * آوای نرم هوس (7 رباعی)، پر 1380/ 184، ص 25.
 * با یاد ایران (6 رباعی)، پر 1380/ 192، ص 11.
 * بیا نشینیم ای دوست...، بخارا 1383/ 35، ص 160. 
 * پرسیکُس آمُریس (14 رباعی)، پر 1378/ 166، ص 26ـ 27.
 * ترانه (چهار رباعی)، کارنامه 1379/ 6، ص 71.
 * چند دوبیتی، پر 1381/ 197، ص 15.
 * خلواره (ترانه‌ها)، بیلفلد (آلمان) 1376 (1997)، 68 صفحه.
 * در سوگ لاله و لادن، بخارا 1382/ 29 ـ30، ص 138ـ 139.
 * سیرک مسکو، پر 1378/ 168، ص 29ـ 31.
 * گفت و شنود، پر (چاپ واشنگتن)، 1369/ 58، ص 18ـ 21، 29.
 * منم آن ماهی دور از دریا، پر 1381/ 203، ص 13.
 * نگاره‌های رنگین هوس (5 رباعی)، پر 1380/ 193، ص 23.
 * هَلا اهورا! ـ تا هسته خسته هستم! (دو غزل)، کارنامه 1377/ 4، ص 89.
 * یک دل همه پر ز مهرِ ایران دارم (4 رباعی)، بخارا 1384/ 42، ص 186. 



گفتگوها
 * مصاحبه روزنامهٔ مردم‌سالاری، تهران 15 شهریور 1386، شمارهٔ 1609؛ بازچاپ در ایران‌شناسی 1386/ 3، ص 400ـ 425؛ بازچاپ در روزنامهٔ نیمروز، چاپ لندن.
 * سرچشمه‌های تدوین تاریخ ایران (گفتگو)، تلاش، هامبورگ (آلمان) 1384/ 23، ص 110ـ 116.
 * گفتگو، کلک 1374/ 68 ـ70، ص 230ـ 260.
 * گفتگو، گلچرخ (چاپ تهران) 1374/ 12، ص 8 ـ12؛ 1375/ 13، ص22ـ 24؛ 1375/ 14، ص 36ـ 37.


«اگر شاهنامه نبود، زبان فارسی نمی‌ماند»  جلال خالقی مطلق از فردوسی و شاهنامه‌ گفت
دکتر جلال خالقی مطلق در گفتگو با قدس: زبان فارسی رمز ماندگاری ملت ماست

گمشده

طفلی به نام شادی، دیریست گمشده ست  /

با چشمهای روشنِ براق

/ با گیسویی بلند به بالای آرزو/

هرکس از او نشانی دارد /

ما را کند خبر

/ این هم نشان ما  :  /

یک سو خلیج فارس /  سوی دگر خزر

( شفیعی کدکنی )

شاهنامه آیینه تمام‌نمای فرهنگ ایران است

فریدون جنیدی، شاهنامه‌پژوه، به مناسبت ۲۵ اردیبهشت روز جهانی فردوسی درباره شاهنامه گفت: شاهنامه آیینه تمام‌نمای فرهنگ، تاریخ و زندگی نیاکان ما است و از هر سو ره به گنجینه‌های بزرگ فرهنگ باستانی ایران می‌برد.

جنیدی در گفت‌و‌گو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) با بیان این مطلب افزود: پژوهندگان ایرانی باید با کسب آگاهی‌های شایسته در این زمینه شاهنامه را بخوانند و راز و رمز‌ها و شگفتی‌های نهان‌ آن را به ویژه دربخش نخست دریابند.
وی ادامه داد: به عنوان مثال در بخش نخستین شاهنامه، سخن از «اندازه» به میان آمده که پیش از آن در هیچ تاریخ ایرانی و جهانی اسمی از آن شنیده نشده است.
جنیدی درباره این واژه به‌کاررفته توضیح داد: این کلمه در بیتی(به تنگ و به گل چون که دیوار کرد/ به خشت از برش هندسی کار کرد) که در آن سخن از ساخت نخستین خانه‌های خشتی بوده، آمده است.
وی در ادامه تاکید کرد: ابوریحان می‌گوید «هندسه» واژه‌ای است که از کلمه «اندازه» فارسی ساخته شده است و اگر دقت کنیم می‌بینیم خود کلمه «اندازه» در زبان فارسی معنای مشخصی ندارد؛ اما در زبان پهلوی کلمه «هنداچک» این مفهوم را دارد و در زبان کهن‌تر که زبان اوستایی و رهآاورد فرهنگ نیکان ما و مادر همه زبان‌های آریایی جهان است، کلمه «هن چک» به معنی «بر روی هم روان کردن» همان معنی کلمه «اندازه» را می‌دهد.
این پژوهشگر افزود: از همین روست که باید گنجینه‌های فرهنگی ایران باستان را به دقت مطالعه کنیم تا بتوانیم رمز و راز نهفته در آنها را بیابیم.
وی در ادامه به مثال دیگری اشاره کرد و گفت: در بیتی دیگر از شاهنامه(به انگشت خود هر زمانی سرشک/ بیانداختی پیش گویا پزشک) واژه «گویا پزشک» معادل است با اصطلاح «گفتار درمانی» و شخصی که به این شیوه درمان می‌کند.
جنیدی در توضیح بیش‌تر ادامه داد: در زبان اوستا، ۳۰۰۰ سال پیش واژه «مانتره بئیشه زه» به معنی شخصی که با اندیشه و گفتار درد و رنج بیمار را از بین می‌برد به‌کار گرفته شده است که در زمان حال به گفتاردرمانی از آن یاد می‌شود.
وی توضیح داد: «مانتره»، «بئیشه» به معنای درد و رنج و «زه» به معنای زدن است که ترکیب این معانی معادل با پزشک گفتار درمان‌گر می‌شود.
این شاهنامه پژوه در ادامه افزود: با توجه به اینکه گفتاردرمانی در اروپا تنها نزدیک به ۵۰ سال قدمت دارد، این امر نشان‌دهند زندگی نیاکان ما در گستره بزرگی از فرهنگ و دانش است.
وی درپایان یادآور شد:شاهنامه آسمان ستاره بارانی است که به هرگوشه آن بنگرید شگفتی‌های بسیار خواهید دید.

شاهنامه شنیداری بر پایه چاپ مسکو با صدای اسماعیل قادرپناه

 یک:

از اینجا  می توانید فایل ها را دریافت کنید

 

 

دو:

یا از اینجا

      http://rapidshare.com/files/239768138/Shahnameh-0001.mp3 

 

 

 


http://rapidshare.com/files/239768226/Shahnameh-0010.mp3
http://rapidshare.com/files/239768246/Shahnameh-0020.mp3
http://rapidshare.com/files/239768185/Shahnameh-0030.mp3
http://rapidshare.com/files/239768202/Shahnameh-0040.mp3
http://rapidshare.com/files/239768205/Shahnameh-0050.mp3
http://rapidshare.com/files/239768201/Shahnameh-0060.mp3
http://rapidshare.com/files/239768186/Shahnameh-0070.mp3
http://rapidshare.com/files/239768204/Shahnameh-0080.mp3
http://rapidshare.com/files/239768184/Shahnameh-0090.mp3
http://rapidshare.com/files/239768196/Shahnameh-0100.mp3
http://rapidshare.com/files/239768179/Shahnameh-0110.mp3
http://rapidshare.com/files/239768167/Shahnameh-0120.mp3
http://rapidshare.com/files/239768203/Shahnameh-0130.mp3
http://rapidshare.com/files/239768197/Shahnameh-0140.mp3
http://rapidshare.com/files/239768214/Shahnameh-0150.mp3
http://rapidshare.com/files/239768165/Shahnameh-0160.mp3
http://rapidshare.com/files/239768171/Shahnameh-0170.mp3
http://rapidshare.com/files/239768156/Shahnameh-0180.mp3
http://rapidshare.com/files/239768195/Shahnameh-0190.mp3
http://rapidshare.com/files/239768178/Shahnameh-0200.mp3
http://rapidshare.com/files/239768121/Shahnameh-0210.mp3
http://rapidshare.com/files/239768157/Shahnameh-0220.mp3
http://rapidshare.com/files/239768158/Shahnameh-0230.mp3
http://rapidshare.com/files/239768152/Shahnameh-0240.mp3
http://rapidshare.com/files/239768151/Shahnameh-0250.mp3
http://rapidshare.com/files/239768180/Shahnameh-0260.mp3
http://rapidshare.com/files/239768169/Shahnameh-0270.mp3
http://rapidshare.com/files/239768193/Shahnameh-0280.mp3
http://rapidshare.com/files/239778576/Shahnameh-0290.mp3
http://rapidshare.com/files/239778622/Shahnameh-0300.mp3
http://rapidshare.com/files/239778574/Shahnameh-0310.mp3
http://rapidshare.com/files/239778593/Shahnameh-0320.mp3
http://rapidshare.com/files/239778568/Shahnameh-0330.mp3
http://rapidshare.com/files/239778582/Shahnameh-0340.mp3
http://rapidshare.com/files/239778619/Shahnameh-0350.mp3
http://rapidshare.com/files/239778588/Shahnameh-0360.MP3
http://rapidshare.com/files/239778569/Shahnameh-0370.mp3
http://rapidshare.com/files/239778627/Shahnameh-0380.MP3
http://rapidshare.com/files/239778616/Shahnameh-0390.mp3
http://rapidshare.com/files/239778594/Shahnameh-0400.mp3
http://rapidshare.com/files/239778590/Shahnameh-0410.mp3
http://rapidshare.com/files/239778596/Shahnameh-0420.mp3
http://rapidshare.com/files/239778608/Shahnameh-0430.mp3
http://rapidshare.com/files/239778578/Shahnameh-0440.mp3
http://rapidshare.com/files/239778571/Shahnameh-0450.mp3
http://rapidshare.com/files/239778633/Shahnameh-0460.mp3
http://rapidshare.com/files/239778589/Shahnameh-0470.mp3
http://rapidshare.com/files/239778591/Shahnameh-0480.mp3
http://rapidshare.com/files/239778599/Shahnameh-0490.mp3
http://rapidshare.com/files/239778604/Shahnameh-0500.mp3
http://rapidshare.com/files/239778584/Shahnameh-0510.mp3
http://rapidshare.com/files/239772828/Shahnameh-0520.mp3
http://rapidshare.com/files/239778602/Shahnameh-0520.mp3
http://rapidshare.com/files/239772798/Shahnameh-0530.mp3
http://rapidshare.com/files/239778612/Shahnameh-0530.mp3
http://rapidshare.com/files/239772808/Shahnameh-0540.mp3
http://rapidshare.com/files/239778607/Shahnameh-0540.mp3
http://rapidshare.com/files/239772819/Shahnameh-0550.mp3
http://rapidshare.com/files/239778637/Shahnameh-0550.mp3
http://rapidshare.com/files/239778595/Shahnameh-0560.mp3
http://rapidshare.com/files/239772821/Shahnameh-0560.mp3
http://rapidshare.com/files/239772820/Shahnameh-0570.mp3
http://rapidshare.com/files/239778647/Shahnameh-0570.mp3
http://rapidshare.com/files/239778640/Shahnameh-0580.mp3
http://rapidshare.com/files/239772834/Shahnameh-0580.mp3
http://rapidshare.com/files/239772827/Shahnameh-0590.mp3
http://rapidshare.com/files/239772832/Shahnameh-0600.mp3
http://rapidshare.com/files/239772826/Shahnameh-0610.mp3
http://rapidshare.com/files/239772814/Shahnameh-0620.mp3
http://rapidshare.com/files/239772807/Shahnameh-0630.mp3
http://rapidshare.com/files/239772799/Shahnameh-0640.mp3
http://rapidshare.com/files/239772789/Shahnameh-0650.mp3
http://rapidshare.com/files/239772806/Shahnameh-0660.mp3
http://rapidshare.com/files/239772816/Shahnameh-0670.mp3
http://rapidshare.com/files/239772796/Shahnameh-0680.mp3
http://rapidshare.com/files/239772801/Shahnameh-0690.mp3
http://rapidshare.com/files/239772794/Shahnameh-0700.mp3
http://rapidshare.com/files/239772775/Shahnameh-0710.mp3
http://rapidshare.com/files/239772776/Shahnameh-0720.mp3
http://rapidshare.com/files/239772777/Shahnameh-0730.mp3
http://rapidshare.com/files/239772769/Shahnameh-0740.mp3
http://rapidshare.com/files/239772780/Shahnameh-0750.mp3
http://rapidshare.com/files/239772788/Shahnameh-0760.mp3
http://rapidshare.com/files/239772782/Shahnameh-0770.mp3
http://rapidshare.com/files/239772783/Shahnameh-0780.mp3
http://rapidshare.com/files/239772793/Shahnameh-0790.mp3
http://rapidshare.com/files/239772760/Shahnameh-0800.mp3
http://rapidshare.com/files/239772767/Shahnameh-0810.mp3
http://rapidshare.com/files/239781416/Shahnameh-0820.mp3
http://rapidshare.com/files/239781438/Shahnameh-0830.mp3
http://rapidshare.com/files/239781420/Shahnameh-0840.mp3
http://rapidshare.com/files/239781480/Shahnameh-0850.mp3
http://rapidshare.com/files/239781457/Shahnameh-0860.mp3
http://rapidshare.com/files/239781441/Shahnameh-0870.mp3
http://rapidshare.com/files/239781410/Shahnameh-0880.mp3
http://rapidshare.com/files/239781404/Shahnameh-0890.mp3
http://rapidshare.com/files/239781415/Shahnameh-0900.mp3
http://rapidshare.com/files/239781481/Shahnameh-0910.mp3
http://rapidshare.com/files/239781394/Shahnameh-0930.mp3
http://rapidshare.com/files/239781392/Shahnameh-0940.mp3
http://rapidshare.com/files/239781407/Shahnameh-0950.mp3
http://rapidshare.com/files/239781402/Shahnameh-0960.mp3
http://rapidshare.com/files/239781395/Shahnameh-0970.mp3
http://rapidshare.com/files/239781398/Shahnameh-0980.mp3
http://rapidshare.com/files/239781397/Shahnameh-0990.mp3
http://rapidshare.com/files/239781399/Shahnameh-1000.mp3
http://rapidshare.com/files/239781486/Shahnameh-1010.mp3
http://rapidshare.com/files/239781475/Shahnameh-1020.mp3
http://rapidshare.com/files/239781477/Shahnameh-1030.mp3
http://rapidshare.com/files/239781423/Shahnameh-1040.mp3
http://rapidshare.com/files/239781436/Shahnameh-1050.mp3
http://rapidshare.com/files/239781493/Shahnameh-1060.mp3
http://rapidshare.com/files/239781482/Shahnameh-1070.mp3
http://rapidshare.com/files/239781419/Shahnameh-1080.mp3
http://rapidshare.com/files/239781425/Shahnameh-1090.mp3
http://rapidshare.com/files/239781427/Shahnameh-1100.MP3
http://rapidshare.com/files/239781485/Shahnameh-1110.MP3
http://rapidshare.com/files/239781417/Shahnameh-1120.MP3
http://rapidshare.com/files/239784942/Shahnameh-1130.MP3
http://rapidshare.com/files/239784981/Shahnameh-1140.MP3
http://rapidshare.com/files/239784967/Shahnameh-1150.MP3
http://rapidshare.com/files/239784999/Shahnameh-1160.MP3
http://rapidshare.com/files/239784951/Shahnameh-1170.MP3
http://rapidshare.com/files/239784985/Shahnameh-1180.MP3
http://rapidshare.com/files/239784998/Shahnameh-1190.MP3
http://rapidshare.com/files/239784974/Shahnameh-1200.MP3
http://rapidshare.com/files/239785000/Shahnameh-1210.MP3
http://rapidshare.com/files/239784957/Shahnameh-1220.MP3
http://rapidshare.com/files/239784997/Shahnameh-1230.MP3
http://rapidshare.com/files/239784995/Shahnameh-1240.MP3
http://rapidshare.com/files/239784988/Shahnameh-1250.MP3
http://rapidshare.com/files/239784987/Shahnameh-1260.MP3
http://rapidshare.com/files/239784980/Shahnameh-1270.MP3
http://rapidshare.com/files/239784982/Shahnameh-1280.MP3
http://rapidshare.com/files/239784975/Shahnameh-1290.MP3
http://rapidshare.com/files/239784992/Shahnameh-1300.MP3
http://rapidshare.com/files/239784979/Shahnameh-1310.MP3
http://rapidshare.com/files/239784950/Shahnameh-1320.MP3
http://rapidshare.com/files/239784953/Shahnameh-1330.MP3
http://rapidshare.com/files/239784978/Shahnameh-1340.MP3
http://rapidshare.com/files/239784960/Shahnameh-1350.MP3
http://rapidshare.com/files/239784834/Shahnameh-1360.MP3 

 

 برداشت از اینجا

 

نشست "هم‌اندیشی هزاره شاهنامه فردوسی"

جمعه 25 اردیبهشت ماه سال 1388

میرجلال‌الدین کزازی با اشاره به اهمیت شاهنامه فردوسی برای ‌ایرانیان معتقد است شاهنامه بسیار فزونتر از آن است که تنها یک شاهکار ادبی باشد.

به گزارش خبرنگار مهر، نشست "هم‌اندیشی هزاره شاهنامه فردوسی" صبح امروز (جمعه 25 اردیبهشت) با حضور دکتر میرجلال‌الدین کزازی، حافظ محمد جمیل اویسی، عبدالکریم تمنا، اسماعیل قادرپناه، یاسر موحدفرد، محمد رجبی و عیسی‌رضازاده در سرای اهل قلم مستقر در نمایشگاه کتاب برگزار شد.

 کزازی در ابتدای این نشست با طرح این پرسش که چرا شاهنامه دوست می‌داریم و فردوسی را بزرگترین سخنور ایران می‌شناسیم و چرا شاهنامه او نامگان نامه ادب پارسی است؟ گفت: والایی و ارزش شاهنامه نزد ما ایرانیان به زیبایی و شکوه و شگرفی ادبی شاهنامه یا به توان خرد آشوب فردوسی در سرایندگی و زبان آوری بر‌نمی‌گردد زیرا ما در ایران زمین سخنوران بزرگ فراوانی داریم که شاهکارهای ادبی ایران هستند، و هرکدام به گونه‌ای برای نازش و سرافرازی جاودانه مردم ایران بسنده‌اند.

کارکرد تاریخی، فرهنگی و منشی شاهنامه را ممتاز ساخته است

وی افزود: آنچه از فردوسی سخنوری دیگرسان و از شاهنامه شاهکاری بی‌مانند ساخته است، کارکرد تاریخی، فرهنگی، منشی و اجتماعی آنست. هنر بزرگ فردوسی با سرودن شاهنامه آنست که سرنوشت ایران را به سرگذشت ایران پیوند داده است. اگر فردوسی در تاریکترین روزگار سر بر نمی‌آورد و شاهنامه را نمی‌سرود به گمان من هم ‌اکنون ما چونان یک ایرانی در اینجا گرد‌هم نمی‌آمدیم تا به زبان شورانگیز پارسی درباره شاهکار فردوسی سخن بگوییم.

کزازی اظهار داشت: شاهنامه بسیار فزونتر از آن است که تنها یک شاهکار ادبی باشد. شاهنامه نامه‌ای فرهنگ‌ساز و روزگارآفرین است که چیستی و هستی نهادین تاریخی و فرهنگی ایران در گرو آن است و فردوسی شالوده و تبارنامه ما ایرانیان را با سرودن شاهنامه پی افکنده است.

مولف مجموعه ده جلدی "نامه‌باستان" در ادامه تصریح کرد: هر کسی که به ایرانی بودن خود سر برمی‌افرازد وامدار شاهنامه فردوسی است .این کارکرد شاهنامه را در گونه خود بی‌همتا ساخته است.

کارکرد برون‌مرزی شاهنامه

وی در ادامه با اشاره به رویکرد و کارکرد برون مرزی شاهنامه گفت: ایران فرهنگی کشوری بسیار پهناورتر و دورمرزتر از ایران جغرافیایی کنونی است که در کشاکش روزگار بخشهایی از آن گسیخته شده است .امروز سرزمینهایی را می‌شناسیم که روزگاری پاره‌ای از ایران فرهنگی پهناور بوده‌اند و از دید جغرافیای سیاسی کشوری جدا هستند اما از دید جغرافیای فرهنگی و منشی وابسته به منش فرهنگی ایران هستند.

کزازی در ادامه افزود: شاهنامه فردوسی آن فرهنگ و منش را به نمود می‌آورد و هر کسی که با جهان شاهنامه آشناست می‌داند که ما در شاهنامه جهان ایرانی را می‌بینیم. بسیاری از رخدادهای شاهنامه در سرزمینهایی می‌گذرد که امروز شهرهای ایران نیستند. شهرهایی چون مرو و بلخ و دیگر سرزمینها که روزگاری از جهانشاهی شوروی بودند و خوشبختانه امروز از آن جدا شده‌اند و بر سرنوشت خود مسلط هستند پاره‌ای از ایران فرهنگی هستند که شاهنامه در میان این سرزمینها همبستگی و وحدت ایجاد کرده‌ است.

امروز بیش از هر زمان به شاهنامه نیاز داریم

وی در پایان اذعان کرد: امروز که روزگار گسستنها و از خود بیگانگی‌هاست می بایست بیشتر از هر زمان به شاهنامه برگردیم و بر دامان آن چنگ بیندازیم تا پسینیان ما نیز بدان بنازند و و بر ایرانی بودن که گرانمایه ترین و سترگترین سرمایه ماست افتخار کنند.

حافظ محمد جمیل اویسی از کشور پاکستان که دانش‌آموخته زبان و ادبیات انگلیسی دانشگاه شیراز است به عنوان دیگر سخنران این مراسم در ابتدا با اشاره به اهمیت معرفت در اسلام به ذکر آیاتی از قرآن کریم پرداخت که در آن مسلمانان به اندیشیدن و معرفت آموزی تشویق شده‌اند.

وی در ادامه با پرثمر خواندن بیست و دومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران از برگزارکنندگان و بازدیدکنندگان نمایشگاه قدردانی کرد.

جمیل اویسی سپس با اشاره به علاقه مردم پاکستان به شاهنامه فردوسی گفت: زمانی که دانشجوی دانشگاه شیراز بودم به پدرم گفتم چه هدیه‌ای برای او از ایران ببرم و او گفت شاهنامه. مردم پاکستان به دلیل ویژگیهای وطن‌دوستانه شاهنامه علاقه زیادی نسبت بدان دارند.

وی در ادامه عشق به پهلوانان و قهرمانان را از دیگر پیامهای جهانی شاهنامه خواند و از امام خمینی (ره) به عنوان یک قهرمان جهانی یاد کرد.

استفاده فردوسی از زبان عامه در سرودن شاهنامه

جمیل اویسی با بیان اینکه استفاده از زبان عمومی در سرودن شاهنامه از دیگر نقاط قوت شاهنامه است، تصریح کرد: این استفاده از زبان عمومی موجب شده است تا شاهنامه برای عامه مردم همه فهم باشد اما فردوسی به گونه‌ای از زبان عامه استفاده کرده است که ساختار زبان اثر آسیب نبیند.

یاسر موحد فرد دبیرکل بنیاد فردوسی در ادامه نشست پیام دکتر جلال خالقی مطلق عضو هیئت امنای بنیاد فردوسی و استاد دانشگاه هامبورگ را به این نشست قرائت کرد.

خالقی مطلق در این پیام آورده است: شاهنامه یک کتاب نیست بلکه یک کتابخانه است. اگر بپرسند از شاهنامه چه می‌توان آموخت، پاسخ من این است که بی اغراق از هر برگ شاهنامه می‌توان نکته‌ای آموخت. از شاهنامه تاریخ و فرهنگ باستان را آموخته‌اند. از شاهنامه آداب و رسوم و آئینهای نیاکان ما را آموخته‌اند، از شاهنامه ادبیات باستان ما را آموخته‌اند. از شاهنامه شاعری آموخته‌اند. از شاهنامه اخلاق نیکو آموخته‌اند. از شاهنامه کشورداری را آموخته‌اند، از شاهنامه هویت تاریخی، فرهنگی و ملی آموخته‌اند و از شاهنامه زبان فارسی را آموخته‌اند.

وی در ادامه گفته‌ است: امروزه اهمیت زبان فارسی در کنار اهمیت هویت تاریخی، فرهنگی و ملی مهمترین آموزه این کتاب است و این آموزه‌ها از همدیگر جدا نیستند. در تاریخ اسلامی ما پیش از فردوسی چندین رویداد برای برقراری و گسترش زبان فارسی انجام گرفت به ویژه آنچه در زمان فرمانروایی صفاریان و سامانیان رخ داد. اما نهادینگی زبان فارسی به دست فردوسی همیشگی شد و از آن زمان تا زمان صفویه که ایران مانند بقچه‌ چهل تکه‌ای به فرمانروایی‌های گوناگون تقسیم شده بود میهن اصلی ایرانیان زبان فارسی بود، تا باز ایران یکپارچگی باستانی خود را نه بدان گستردگی بازیافت و پس از آن نیز زبان فارسی هم چنان زبان رسمی ایران باقی ماند.

خالقی مطلق در پایان تصریح کرده است: در ایران زبانهای محلی گوناگونی رایج‌اند که همراه با دیگر آداب و سنن محلی فرهنگ ایران را پرمایه و رنگین می‌کنند. این زبانهای محلی را باید دوست داشت و پاس داشت ولی از سوی دیگر، گویندگان این زبانها نیز باید مرز خود را بشناسند و کارکرد هر یک از دو زبان محلی و ملی را به درستی بدانند، همه ملت ایران باید زبان فارسی را که بزرگترین شاخصه فرهنگ و ملیت و بزرگترین نگاهبان یکپارچگی ماست و بر پایه فرهنگ پرمایه خود در شمار زبانهای مهم جهان است، همچون جان خود گرامی بداریم.

در ادامه مراسم عبدالکریم تمنا شاعر افغانستانی مقیم ایران شعر بلندی را در وصف فرهنگ ایران و عظمت شاهنامه قرائت کرد.

محمد رجبی رئیس موسسه فرهنگی اکو نیز در ادامه نشست گفت: اگر امپراطوری ایرانی قبل از اسلام توسعه یافت،  توسعه امپراطوری ایران نیز بعد از اسلام  بود و یکی از عمده‌ترین دلایل این نفوذ پایدار به اعتراف همگان شاهنامه است.

 وطن پرستی فردوسی را با ناسیونالیسم غربی اشتباه نگیریم
وی افزود: وطن دوستی فردوسی را نباید با ایده ناسیونالیسم که محصول ایدئولوژی غرب است اشتباه گرفت، یکی از عوامل جهانی شدن شاهنامه این است که نگاهش انسانی، جهانی و فرا تاریخی است .اغلب اسطوره‌های شاهنامه از مادری غیر ایرانی زاده‌شده‌اند. این امر به این دلیل است که او می‌خواهد وحدت انسانی را برتر از اختلافات نژادی نشان دهد.

در پایان این نشست اسماعیل قادرپناه بخشهایی از شاهنامه را برای حاضران قرائت کرد.