شاهنامه آیینه تمام‌نمای فرهنگ ایران است

فریدون جنیدی، شاهنامه‌پژوه، به مناسبت ۲۵ اردیبهشت روز جهانی فردوسی درباره شاهنامه گفت: شاهنامه آیینه تمام‌نمای فرهنگ، تاریخ و زندگی نیاکان ما است و از هر سو ره به گنجینه‌های بزرگ فرهنگ باستانی ایران می‌برد.

جنیدی در گفت‌و‌گو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) با بیان این مطلب افزود: پژوهندگان ایرانی باید با کسب آگاهی‌های شایسته در این زمینه شاهنامه را بخوانند و راز و رمز‌ها و شگفتی‌های نهان‌ آن را به ویژه دربخش نخست دریابند.
وی ادامه داد: به عنوان مثال در بخش نخستین شاهنامه، سخن از «اندازه» به میان آمده که پیش از آن در هیچ تاریخ ایرانی و جهانی اسمی از آن شنیده نشده است.
جنیدی درباره این واژه به‌کاررفته توضیح داد: این کلمه در بیتی(به تنگ و به گل چون که دیوار کرد/ به خشت از برش هندسی کار کرد) که در آن سخن از ساخت نخستین خانه‌های خشتی بوده، آمده است.
وی در ادامه تاکید کرد: ابوریحان می‌گوید «هندسه» واژه‌ای است که از کلمه «اندازه» فارسی ساخته شده است و اگر دقت کنیم می‌بینیم خود کلمه «اندازه» در زبان فارسی معنای مشخصی ندارد؛ اما در زبان پهلوی کلمه «هنداچک» این مفهوم را دارد و در زبان کهن‌تر که زبان اوستایی و رهآاورد فرهنگ نیکان ما و مادر همه زبان‌های آریایی جهان است، کلمه «هن چک» به معنی «بر روی هم روان کردن» همان معنی کلمه «اندازه» را می‌دهد.
این پژوهشگر افزود: از همین روست که باید گنجینه‌های فرهنگی ایران باستان را به دقت مطالعه کنیم تا بتوانیم رمز و راز نهفته در آنها را بیابیم.
وی در ادامه به مثال دیگری اشاره کرد و گفت: در بیتی دیگر از شاهنامه(به انگشت خود هر زمانی سرشک/ بیانداختی پیش گویا پزشک) واژه «گویا پزشک» معادل است با اصطلاح «گفتار درمانی» و شخصی که به این شیوه درمان می‌کند.
جنیدی در توضیح بیش‌تر ادامه داد: در زبان اوستا، ۳۰۰۰ سال پیش واژه «مانتره بئیشه زه» به معنی شخصی که با اندیشه و گفتار درد و رنج بیمار را از بین می‌برد به‌کار گرفته شده است که در زمان حال به گفتاردرمانی از آن یاد می‌شود.
وی توضیح داد: «مانتره»، «بئیشه» به معنای درد و رنج و «زه» به معنای زدن است که ترکیب این معانی معادل با پزشک گفتار درمان‌گر می‌شود.
این شاهنامه پژوه در ادامه افزود: با توجه به اینکه گفتاردرمانی در اروپا تنها نزدیک به ۵۰ سال قدمت دارد، این امر نشان‌دهند زندگی نیاکان ما در گستره بزرگی از فرهنگ و دانش است.
وی درپایان یادآور شد:شاهنامه آسمان ستاره بارانی است که به هرگوشه آن بنگرید شگفتی‌های بسیار خواهید دید.

شاهنامه شنیداری بر پایه چاپ مسکو با صدای اسماعیل قادرپناه

 یک:

از اینجا  می توانید فایل ها را دریافت کنید

 

 

دو:

یا از اینجا

      http://rapidshare.com/files/239768138/Shahnameh-0001.mp3 

 

 

 


http://rapidshare.com/files/239768226/Shahnameh-0010.mp3
http://rapidshare.com/files/239768246/Shahnameh-0020.mp3
http://rapidshare.com/files/239768185/Shahnameh-0030.mp3
http://rapidshare.com/files/239768202/Shahnameh-0040.mp3
http://rapidshare.com/files/239768205/Shahnameh-0050.mp3
http://rapidshare.com/files/239768201/Shahnameh-0060.mp3
http://rapidshare.com/files/239768186/Shahnameh-0070.mp3
http://rapidshare.com/files/239768204/Shahnameh-0080.mp3
http://rapidshare.com/files/239768184/Shahnameh-0090.mp3
http://rapidshare.com/files/239768196/Shahnameh-0100.mp3
http://rapidshare.com/files/239768179/Shahnameh-0110.mp3
http://rapidshare.com/files/239768167/Shahnameh-0120.mp3
http://rapidshare.com/files/239768203/Shahnameh-0130.mp3
http://rapidshare.com/files/239768197/Shahnameh-0140.mp3
http://rapidshare.com/files/239768214/Shahnameh-0150.mp3
http://rapidshare.com/files/239768165/Shahnameh-0160.mp3
http://rapidshare.com/files/239768171/Shahnameh-0170.mp3
http://rapidshare.com/files/239768156/Shahnameh-0180.mp3
http://rapidshare.com/files/239768195/Shahnameh-0190.mp3
http://rapidshare.com/files/239768178/Shahnameh-0200.mp3
http://rapidshare.com/files/239768121/Shahnameh-0210.mp3
http://rapidshare.com/files/239768157/Shahnameh-0220.mp3
http://rapidshare.com/files/239768158/Shahnameh-0230.mp3
http://rapidshare.com/files/239768152/Shahnameh-0240.mp3
http://rapidshare.com/files/239768151/Shahnameh-0250.mp3
http://rapidshare.com/files/239768180/Shahnameh-0260.mp3
http://rapidshare.com/files/239768169/Shahnameh-0270.mp3
http://rapidshare.com/files/239768193/Shahnameh-0280.mp3
http://rapidshare.com/files/239778576/Shahnameh-0290.mp3
http://rapidshare.com/files/239778622/Shahnameh-0300.mp3
http://rapidshare.com/files/239778574/Shahnameh-0310.mp3
http://rapidshare.com/files/239778593/Shahnameh-0320.mp3
http://rapidshare.com/files/239778568/Shahnameh-0330.mp3
http://rapidshare.com/files/239778582/Shahnameh-0340.mp3
http://rapidshare.com/files/239778619/Shahnameh-0350.mp3
http://rapidshare.com/files/239778588/Shahnameh-0360.MP3
http://rapidshare.com/files/239778569/Shahnameh-0370.mp3
http://rapidshare.com/files/239778627/Shahnameh-0380.MP3
http://rapidshare.com/files/239778616/Shahnameh-0390.mp3
http://rapidshare.com/files/239778594/Shahnameh-0400.mp3
http://rapidshare.com/files/239778590/Shahnameh-0410.mp3
http://rapidshare.com/files/239778596/Shahnameh-0420.mp3
http://rapidshare.com/files/239778608/Shahnameh-0430.mp3
http://rapidshare.com/files/239778578/Shahnameh-0440.mp3
http://rapidshare.com/files/239778571/Shahnameh-0450.mp3
http://rapidshare.com/files/239778633/Shahnameh-0460.mp3
http://rapidshare.com/files/239778589/Shahnameh-0470.mp3
http://rapidshare.com/files/239778591/Shahnameh-0480.mp3
http://rapidshare.com/files/239778599/Shahnameh-0490.mp3
http://rapidshare.com/files/239778604/Shahnameh-0500.mp3
http://rapidshare.com/files/239778584/Shahnameh-0510.mp3
http://rapidshare.com/files/239772828/Shahnameh-0520.mp3
http://rapidshare.com/files/239778602/Shahnameh-0520.mp3
http://rapidshare.com/files/239772798/Shahnameh-0530.mp3
http://rapidshare.com/files/239778612/Shahnameh-0530.mp3
http://rapidshare.com/files/239772808/Shahnameh-0540.mp3
http://rapidshare.com/files/239778607/Shahnameh-0540.mp3
http://rapidshare.com/files/239772819/Shahnameh-0550.mp3
http://rapidshare.com/files/239778637/Shahnameh-0550.mp3
http://rapidshare.com/files/239778595/Shahnameh-0560.mp3
http://rapidshare.com/files/239772821/Shahnameh-0560.mp3
http://rapidshare.com/files/239772820/Shahnameh-0570.mp3
http://rapidshare.com/files/239778647/Shahnameh-0570.mp3
http://rapidshare.com/files/239778640/Shahnameh-0580.mp3
http://rapidshare.com/files/239772834/Shahnameh-0580.mp3
http://rapidshare.com/files/239772827/Shahnameh-0590.mp3
http://rapidshare.com/files/239772832/Shahnameh-0600.mp3
http://rapidshare.com/files/239772826/Shahnameh-0610.mp3
http://rapidshare.com/files/239772814/Shahnameh-0620.mp3
http://rapidshare.com/files/239772807/Shahnameh-0630.mp3
http://rapidshare.com/files/239772799/Shahnameh-0640.mp3
http://rapidshare.com/files/239772789/Shahnameh-0650.mp3
http://rapidshare.com/files/239772806/Shahnameh-0660.mp3
http://rapidshare.com/files/239772816/Shahnameh-0670.mp3
http://rapidshare.com/files/239772796/Shahnameh-0680.mp3
http://rapidshare.com/files/239772801/Shahnameh-0690.mp3
http://rapidshare.com/files/239772794/Shahnameh-0700.mp3
http://rapidshare.com/files/239772775/Shahnameh-0710.mp3
http://rapidshare.com/files/239772776/Shahnameh-0720.mp3
http://rapidshare.com/files/239772777/Shahnameh-0730.mp3
http://rapidshare.com/files/239772769/Shahnameh-0740.mp3
http://rapidshare.com/files/239772780/Shahnameh-0750.mp3
http://rapidshare.com/files/239772788/Shahnameh-0760.mp3
http://rapidshare.com/files/239772782/Shahnameh-0770.mp3
http://rapidshare.com/files/239772783/Shahnameh-0780.mp3
http://rapidshare.com/files/239772793/Shahnameh-0790.mp3
http://rapidshare.com/files/239772760/Shahnameh-0800.mp3
http://rapidshare.com/files/239772767/Shahnameh-0810.mp3
http://rapidshare.com/files/239781416/Shahnameh-0820.mp3
http://rapidshare.com/files/239781438/Shahnameh-0830.mp3
http://rapidshare.com/files/239781420/Shahnameh-0840.mp3
http://rapidshare.com/files/239781480/Shahnameh-0850.mp3
http://rapidshare.com/files/239781457/Shahnameh-0860.mp3
http://rapidshare.com/files/239781441/Shahnameh-0870.mp3
http://rapidshare.com/files/239781410/Shahnameh-0880.mp3
http://rapidshare.com/files/239781404/Shahnameh-0890.mp3
http://rapidshare.com/files/239781415/Shahnameh-0900.mp3
http://rapidshare.com/files/239781481/Shahnameh-0910.mp3
http://rapidshare.com/files/239781394/Shahnameh-0930.mp3
http://rapidshare.com/files/239781392/Shahnameh-0940.mp3
http://rapidshare.com/files/239781407/Shahnameh-0950.mp3
http://rapidshare.com/files/239781402/Shahnameh-0960.mp3
http://rapidshare.com/files/239781395/Shahnameh-0970.mp3
http://rapidshare.com/files/239781398/Shahnameh-0980.mp3
http://rapidshare.com/files/239781397/Shahnameh-0990.mp3
http://rapidshare.com/files/239781399/Shahnameh-1000.mp3
http://rapidshare.com/files/239781486/Shahnameh-1010.mp3
http://rapidshare.com/files/239781475/Shahnameh-1020.mp3
http://rapidshare.com/files/239781477/Shahnameh-1030.mp3
http://rapidshare.com/files/239781423/Shahnameh-1040.mp3
http://rapidshare.com/files/239781436/Shahnameh-1050.mp3
http://rapidshare.com/files/239781493/Shahnameh-1060.mp3
http://rapidshare.com/files/239781482/Shahnameh-1070.mp3
http://rapidshare.com/files/239781419/Shahnameh-1080.mp3
http://rapidshare.com/files/239781425/Shahnameh-1090.mp3
http://rapidshare.com/files/239781427/Shahnameh-1100.MP3
http://rapidshare.com/files/239781485/Shahnameh-1110.MP3
http://rapidshare.com/files/239781417/Shahnameh-1120.MP3
http://rapidshare.com/files/239784942/Shahnameh-1130.MP3
http://rapidshare.com/files/239784981/Shahnameh-1140.MP3
http://rapidshare.com/files/239784967/Shahnameh-1150.MP3
http://rapidshare.com/files/239784999/Shahnameh-1160.MP3
http://rapidshare.com/files/239784951/Shahnameh-1170.MP3
http://rapidshare.com/files/239784985/Shahnameh-1180.MP3
http://rapidshare.com/files/239784998/Shahnameh-1190.MP3
http://rapidshare.com/files/239784974/Shahnameh-1200.MP3
http://rapidshare.com/files/239785000/Shahnameh-1210.MP3
http://rapidshare.com/files/239784957/Shahnameh-1220.MP3
http://rapidshare.com/files/239784997/Shahnameh-1230.MP3
http://rapidshare.com/files/239784995/Shahnameh-1240.MP3
http://rapidshare.com/files/239784988/Shahnameh-1250.MP3
http://rapidshare.com/files/239784987/Shahnameh-1260.MP3
http://rapidshare.com/files/239784980/Shahnameh-1270.MP3
http://rapidshare.com/files/239784982/Shahnameh-1280.MP3
http://rapidshare.com/files/239784975/Shahnameh-1290.MP3
http://rapidshare.com/files/239784992/Shahnameh-1300.MP3
http://rapidshare.com/files/239784979/Shahnameh-1310.MP3
http://rapidshare.com/files/239784950/Shahnameh-1320.MP3
http://rapidshare.com/files/239784953/Shahnameh-1330.MP3
http://rapidshare.com/files/239784978/Shahnameh-1340.MP3
http://rapidshare.com/files/239784960/Shahnameh-1350.MP3
http://rapidshare.com/files/239784834/Shahnameh-1360.MP3 

 

 برداشت از اینجا

 

نشست "هم‌اندیشی هزاره شاهنامه فردوسی"

جمعه 25 اردیبهشت ماه سال 1388

میرجلال‌الدین کزازی با اشاره به اهمیت شاهنامه فردوسی برای ‌ایرانیان معتقد است شاهنامه بسیار فزونتر از آن است که تنها یک شاهکار ادبی باشد.

به گزارش خبرنگار مهر، نشست "هم‌اندیشی هزاره شاهنامه فردوسی" صبح امروز (جمعه 25 اردیبهشت) با حضور دکتر میرجلال‌الدین کزازی، حافظ محمد جمیل اویسی، عبدالکریم تمنا، اسماعیل قادرپناه، یاسر موحدفرد، محمد رجبی و عیسی‌رضازاده در سرای اهل قلم مستقر در نمایشگاه کتاب برگزار شد.

 کزازی در ابتدای این نشست با طرح این پرسش که چرا شاهنامه دوست می‌داریم و فردوسی را بزرگترین سخنور ایران می‌شناسیم و چرا شاهنامه او نامگان نامه ادب پارسی است؟ گفت: والایی و ارزش شاهنامه نزد ما ایرانیان به زیبایی و شکوه و شگرفی ادبی شاهنامه یا به توان خرد آشوب فردوسی در سرایندگی و زبان آوری بر‌نمی‌گردد زیرا ما در ایران زمین سخنوران بزرگ فراوانی داریم که شاهکارهای ادبی ایران هستند، و هرکدام به گونه‌ای برای نازش و سرافرازی جاودانه مردم ایران بسنده‌اند.

کارکرد تاریخی، فرهنگی و منشی شاهنامه را ممتاز ساخته است

وی افزود: آنچه از فردوسی سخنوری دیگرسان و از شاهنامه شاهکاری بی‌مانند ساخته است، کارکرد تاریخی، فرهنگی، منشی و اجتماعی آنست. هنر بزرگ فردوسی با سرودن شاهنامه آنست که سرنوشت ایران را به سرگذشت ایران پیوند داده است. اگر فردوسی در تاریکترین روزگار سر بر نمی‌آورد و شاهنامه را نمی‌سرود به گمان من هم ‌اکنون ما چونان یک ایرانی در اینجا گرد‌هم نمی‌آمدیم تا به زبان شورانگیز پارسی درباره شاهکار فردوسی سخن بگوییم.

کزازی اظهار داشت: شاهنامه بسیار فزونتر از آن است که تنها یک شاهکار ادبی باشد. شاهنامه نامه‌ای فرهنگ‌ساز و روزگارآفرین است که چیستی و هستی نهادین تاریخی و فرهنگی ایران در گرو آن است و فردوسی شالوده و تبارنامه ما ایرانیان را با سرودن شاهنامه پی افکنده است.

مولف مجموعه ده جلدی "نامه‌باستان" در ادامه تصریح کرد: هر کسی که به ایرانی بودن خود سر برمی‌افرازد وامدار شاهنامه فردوسی است .این کارکرد شاهنامه را در گونه خود بی‌همتا ساخته است.

کارکرد برون‌مرزی شاهنامه

وی در ادامه با اشاره به رویکرد و کارکرد برون مرزی شاهنامه گفت: ایران فرهنگی کشوری بسیار پهناورتر و دورمرزتر از ایران جغرافیایی کنونی است که در کشاکش روزگار بخشهایی از آن گسیخته شده است .امروز سرزمینهایی را می‌شناسیم که روزگاری پاره‌ای از ایران فرهنگی پهناور بوده‌اند و از دید جغرافیای سیاسی کشوری جدا هستند اما از دید جغرافیای فرهنگی و منشی وابسته به منش فرهنگی ایران هستند.

کزازی در ادامه افزود: شاهنامه فردوسی آن فرهنگ و منش را به نمود می‌آورد و هر کسی که با جهان شاهنامه آشناست می‌داند که ما در شاهنامه جهان ایرانی را می‌بینیم. بسیاری از رخدادهای شاهنامه در سرزمینهایی می‌گذرد که امروز شهرهای ایران نیستند. شهرهایی چون مرو و بلخ و دیگر سرزمینها که روزگاری از جهانشاهی شوروی بودند و خوشبختانه امروز از آن جدا شده‌اند و بر سرنوشت خود مسلط هستند پاره‌ای از ایران فرهنگی هستند که شاهنامه در میان این سرزمینها همبستگی و وحدت ایجاد کرده‌ است.

امروز بیش از هر زمان به شاهنامه نیاز داریم

وی در پایان اذعان کرد: امروز که روزگار گسستنها و از خود بیگانگی‌هاست می بایست بیشتر از هر زمان به شاهنامه برگردیم و بر دامان آن چنگ بیندازیم تا پسینیان ما نیز بدان بنازند و و بر ایرانی بودن که گرانمایه ترین و سترگترین سرمایه ماست افتخار کنند.

حافظ محمد جمیل اویسی از کشور پاکستان که دانش‌آموخته زبان و ادبیات انگلیسی دانشگاه شیراز است به عنوان دیگر سخنران این مراسم در ابتدا با اشاره به اهمیت معرفت در اسلام به ذکر آیاتی از قرآن کریم پرداخت که در آن مسلمانان به اندیشیدن و معرفت آموزی تشویق شده‌اند.

وی در ادامه با پرثمر خواندن بیست و دومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران از برگزارکنندگان و بازدیدکنندگان نمایشگاه قدردانی کرد.

جمیل اویسی سپس با اشاره به علاقه مردم پاکستان به شاهنامه فردوسی گفت: زمانی که دانشجوی دانشگاه شیراز بودم به پدرم گفتم چه هدیه‌ای برای او از ایران ببرم و او گفت شاهنامه. مردم پاکستان به دلیل ویژگیهای وطن‌دوستانه شاهنامه علاقه زیادی نسبت بدان دارند.

وی در ادامه عشق به پهلوانان و قهرمانان را از دیگر پیامهای جهانی شاهنامه خواند و از امام خمینی (ره) به عنوان یک قهرمان جهانی یاد کرد.

استفاده فردوسی از زبان عامه در سرودن شاهنامه

جمیل اویسی با بیان اینکه استفاده از زبان عمومی در سرودن شاهنامه از دیگر نقاط قوت شاهنامه است، تصریح کرد: این استفاده از زبان عمومی موجب شده است تا شاهنامه برای عامه مردم همه فهم باشد اما فردوسی به گونه‌ای از زبان عامه استفاده کرده است که ساختار زبان اثر آسیب نبیند.

یاسر موحد فرد دبیرکل بنیاد فردوسی در ادامه نشست پیام دکتر جلال خالقی مطلق عضو هیئت امنای بنیاد فردوسی و استاد دانشگاه هامبورگ را به این نشست قرائت کرد.

خالقی مطلق در این پیام آورده است: شاهنامه یک کتاب نیست بلکه یک کتابخانه است. اگر بپرسند از شاهنامه چه می‌توان آموخت، پاسخ من این است که بی اغراق از هر برگ شاهنامه می‌توان نکته‌ای آموخت. از شاهنامه تاریخ و فرهنگ باستان را آموخته‌اند. از شاهنامه آداب و رسوم و آئینهای نیاکان ما را آموخته‌اند، از شاهنامه ادبیات باستان ما را آموخته‌اند. از شاهنامه شاعری آموخته‌اند. از شاهنامه اخلاق نیکو آموخته‌اند. از شاهنامه کشورداری را آموخته‌اند، از شاهنامه هویت تاریخی، فرهنگی و ملی آموخته‌اند و از شاهنامه زبان فارسی را آموخته‌اند.

وی در ادامه گفته‌ است: امروزه اهمیت زبان فارسی در کنار اهمیت هویت تاریخی، فرهنگی و ملی مهمترین آموزه این کتاب است و این آموزه‌ها از همدیگر جدا نیستند. در تاریخ اسلامی ما پیش از فردوسی چندین رویداد برای برقراری و گسترش زبان فارسی انجام گرفت به ویژه آنچه در زمان فرمانروایی صفاریان و سامانیان رخ داد. اما نهادینگی زبان فارسی به دست فردوسی همیشگی شد و از آن زمان تا زمان صفویه که ایران مانند بقچه‌ چهل تکه‌ای به فرمانروایی‌های گوناگون تقسیم شده بود میهن اصلی ایرانیان زبان فارسی بود، تا باز ایران یکپارچگی باستانی خود را نه بدان گستردگی بازیافت و پس از آن نیز زبان فارسی هم چنان زبان رسمی ایران باقی ماند.

خالقی مطلق در پایان تصریح کرده است: در ایران زبانهای محلی گوناگونی رایج‌اند که همراه با دیگر آداب و سنن محلی فرهنگ ایران را پرمایه و رنگین می‌کنند. این زبانهای محلی را باید دوست داشت و پاس داشت ولی از سوی دیگر، گویندگان این زبانها نیز باید مرز خود را بشناسند و کارکرد هر یک از دو زبان محلی و ملی را به درستی بدانند، همه ملت ایران باید زبان فارسی را که بزرگترین شاخصه فرهنگ و ملیت و بزرگترین نگاهبان یکپارچگی ماست و بر پایه فرهنگ پرمایه خود در شمار زبانهای مهم جهان است، همچون جان خود گرامی بداریم.

در ادامه مراسم عبدالکریم تمنا شاعر افغانستانی مقیم ایران شعر بلندی را در وصف فرهنگ ایران و عظمت شاهنامه قرائت کرد.

محمد رجبی رئیس موسسه فرهنگی اکو نیز در ادامه نشست گفت: اگر امپراطوری ایرانی قبل از اسلام توسعه یافت،  توسعه امپراطوری ایران نیز بعد از اسلام  بود و یکی از عمده‌ترین دلایل این نفوذ پایدار به اعتراف همگان شاهنامه است.

 وطن پرستی فردوسی را با ناسیونالیسم غربی اشتباه نگیریم
وی افزود: وطن دوستی فردوسی را نباید با ایده ناسیونالیسم که محصول ایدئولوژی غرب است اشتباه گرفت، یکی از عوامل جهانی شدن شاهنامه این است که نگاهش انسانی، جهانی و فرا تاریخی است .اغلب اسطوره‌های شاهنامه از مادری غیر ایرانی زاده‌شده‌اند. این امر به این دلیل است که او می‌خواهد وحدت انسانی را برتر از اختلافات نژادی نشان دهد.

در پایان این نشست اسماعیل قادرپناه بخشهایی از شاهنامه را برای حاضران قرائت کرد.

پادشاهی ماد

۱۳۸۹/۰۲/۱۰
پادشاهی ماد،قیام ضحاک و برآمدن نخستین پادشاهی در ایران
توسط فرج سرکوهی (منتقد و روزنامه نگار)
کتاب «پادشاهی ماد»،نوشته اقرار علی یف،عضو فرهنگستان علوم جمهوری آذریابجان،که برگردان فارسی آن در هفته گذشته با ترجمه کامبیز میربهاء منتشر شد،دومین مرجع مهمی است که در باره تاریخ نخستین سلسله پادشاهی در فلات ایران به زبان فارسی منتشر می شود.

در دهه چهل کریم کشاورز با ترجمه دقیق و روان کتاب معتبر و جامع «تاریخ ماد»اثر میخایلوویچ دیاکونوف،از معتبرترین باستان شناسان و مورخان شوروی سابق،نخستین مرجع معتبر را در این زمینه به فارسی ترجمه کرد.

در تبلیغات رسمی دوران پهلوی کورش هخامنشی و هخامنشیان بنیان گذاران امپراطوری ایران معرفی می شدند اما اغلب مورخان و باستان شناسان مادها را نخستین قومی می دانند که نخستین سلسله پادشاهی را در بخش های مهمی از فلات ایران پدیدآورده و قوی ترین قدرت همجوار روزگار خود،حکومت آشور، را از پای درآودند.

تاریخ،فرهنگ و تمدن مادها و بررسی روندهای اجتماعی،اقتصادی، نظامی،فرهنگی و طبقاتی که به تشکیل و سقوط این سلسه انجامید از بحث انگیزترین فصل های تاریخ ایران است.

تاریخ از هر منظر و دیدگاهی که روایت شود بازآفرینی و بازسازی گذشته از منظر حال نیز هست و هم از این روی تحلیل هر اثر تاریخی یا هر روایتی از گدشته بی تحلیل منظر راوی ممکن نیست.

دو کتاب تاریخ ماد و پادشاهی ماد تاریخ ایران باستان را از منظری متفاوت با منظر ناسیونالیست های ایرانی روایت می کنند و هم از این روی هر دو کتاب تحلیلی متفاوت از تحلیل متون دوران ساسانی،شاهنامه و متون رسمی دوران پهلوی به دست می دهند که فصل هایی از آن چون نقد روایت داریوش اول از ماجرای گئوماتای مغ، نقد روایت شاهنامه از ماجرای کاوه و ضحاک و فریدون و شخصیت سیاسی کورش و داریوش اول مباحثی بحث انگیزاند.

اقرار علی یف در یازده فصل کتاب پادشاهی ماد با عنوان هائی چون «گفتاری پیرامون منابع تاریخ ماد»،«وضعیت طبیعی و جغرافیایی ماد باستان»،«ماد و فلات ایران در عصر پارینه‌سنگی»، مسئله زبان ها و خاستگاه مادها»،«ماد و فلات ایران در عصر مس و مفرغ»،«اولین شواهد مکتوب درباره ماد و مادها»، «آغاز دولت ماد»، «تحکیم و گسترش دولت ماد» و «مادها و هجوم اقوام کوچ‌نشین»ابعاد مهمی از تاریخ ماد را بررسی می کند.

علی یف می کوشد تا به پرسش های مهمی چون زبان،دین و خاستگاه مادها و دلایل سقوط این سلسله به دست شاهان هخامنشی،زمینه های برآمدن هخامنشیان و تحولات ساختاری و طبقاتی جوامع آن روزگار پاسخ داده و در پرتو این مباحث حکایت بردیای دروغین و اسطوره کاه و ضحاک را نیز از منظر خود تحلیل کند.
مادها به گفته اغلب مورخان در قرن های هفتم تا نهم پیش از میلاد اقوام گوناگون ساکن در بخش مهمی از فلات ایران را متحد کرده یا به اطاعت خود درآورده،در بخش مهمی از فلات ایران سلسله ای قدرتمند پدید آورده و «هگمتانه» را چون پایتخت خود بنا کردند.

برخی باستان شناسان زبان مادی را زبانی هندواروپائی و این قوم را پیرو آئین میترا می دانند وبر خی برآنند که زرتشت تاریخی به دوران مادها ظهور کرده است.

نام مادها به کرات در کنیبه های آشوری،نوشته های هردودت،مورخ یونانی و در عهد عتیق آمده است.
به گفته متخصصان تاریخ ماد دیاکو نخستین پادشاه ماد حدود ۷۲۸ پیش از میلاد به سلطنت رسید و قدرتمندترین پادشاه ماد «هوخشتره» ،که علیه امپراطوری آشور با بابل متحد شده بود،در سال ۶۱۴ پیش از میلاد شهر آشور پایتخت امپراطوری آشور را تسخیر کرد و به عمر این پادشاهی پایان داد.

پادشاهی ماد را کورش هخامنشی از پای درآورد اما گئوماتای مغ،که به گفته اکثر مورخان از قوم ماد بود،بر بستر نارضایتی های گسترده ای که در سال های پایانی سلطنت کمبوجیه هخامنشی و لشکر کشی او به مصر پدید آمده بود،علیه شاه هخامنشی شورید و چند سالی به قدرت رسید.اشراف پارس به رهبری داریوش اول گئوماتا را سرنگون و اصلاحات سیاسی،اقتصادی و دینی او را که به زیان دربار و اشرف بود ملغی کردند.

اغلب مورخان قیام گئوماتای مغ را بن مایه اصلی اسطوره ضحاک و فریدون می دانند.این رویداد در روایت داریوش اول،که از منظر اشراف پارس بازآفرینی و نقل شده است،به حکایت گئوماتای مغ یا بردیای دروغین برگردانده شد اما در حافظه تاریخی مردمان در قالب حکایت قیام ضحاک بازآفرینی و ثبت شد.

به گفته این مورخان اسطوره مردمی ضحاک و فریدون به دوران ساسانیان به سود اشراف و دربار باردیگر بازسازی و در قالبی متفاوت با ساختار نخستین خود در منابع ساسانی ثبت شد.

روایت های ثبت شده دوران ساسانی دستمایه حکایت فردوسی از این ماجرا است اما فردوسی با بازآفرینی خلاقانه روایت های ثبت شده در منابع ساسانی از رویداد تاریخی و همه روایت های پیش از خود فرارفت و اسطوره کاوه و ضحاک و فرویدن را از منظر خود خلق کرد.

دیاکونوف در کتاب تاریخ ماد و علی یف در پادشاهی ماد این مباحث را نیز بررسی و تحلیل کرده اند.


© 2010تمام حقوق این وب‌سایت بر اساس قانون کپی‌رایت برای رادیو فردا محفوظ است.
http://www.radiofarda.com/content/f3_bookreview_Iran_history/2028941.html

کتابخانه ای کوچک

 


گرگان زندگی می کند به اروپا و امریکا سفر کرده . سالهای نوجوانیش را به جای کلاس درس،در آباد کردن زمینهای شرق گرگان گذشته است. با دستان خالی همراه پدر و برادرانش کار کرد و صاحب زمین شد. حالا که سنی از او گذشته همچنان دستانی قوی دارد.گاهی به تلخی و با بغضی تعریف می کند که همیشه دستهایشان زخم بود. جوانی آنقدر کار می کرد که شب و روز نمی شناخت.دوران پس از جنگ جهانی دوم روزگار سختی بر مردم ایران گذشت.
مشغول رانندگی در اتوبان بودم و کنارم نشسته بود، با دقت به ساختمان ها و خیابان ها نگاه می کرد گویی اولین بار است که به تهران آمده، هر آن منتظر بودم ببینم چه میگوید.. از پل چمران که گذشتیم سکوت سنگین را شکست و با تندی گفت: این پل رو می بینی! می تونه یکی از این دهاتا رو آباد کنه! آخه چه معنی داره این همه آدم جمع کردن تو تهران و دهاتیا دهشون میذارن و میان اینجا !
اون ساختمونا رو نگاه کن .. هی گفت و گفت .. انگار می خواست همه ی انرژیشو فریاد بزنه، چهره ش سرخ سرخ شده بود. خوب شد رسیدیم...چون هیچ پاسخی براش نداشتم.





.
قباد یاری هموطن گرامی در تارنگار ده دهیاری از کوشش هایش برای آبادانی روستای تاج آباد می گوید
کتابخانه ی کوچکی به راه انداخته که موجب شده تا فرزندان آن گوشه از سرزمین مان دوباره به کلاس درس و تحصیل علم باز گردند.
در یکی از یادداشت هایش نوشته است:
به قول عطار:
گر مرد رهی میان خون باید رفت / از پای فتاده سرنگون باید رفت
تو پای به ره نه و هیچ مپرس / خود راه گویدت که چون باید رفت

برایش نوشتم:
بیشتر چه کتاب هایی مورد نیاز هست.درسی، کمک درسی و یا داستان و..فرزندانم که بزرگتر می شوند کتاب های خواندنی و کمک درسیشان را به دوستان و فامیل می دهم و از آنها می خواهم فرزندانشان که خواندند به دیگران بدهند.آیا فکر می کنید این کتابها به کار شما بیاید.چگونه می توانیم به شما کتاب برسانیم.
زنده باشید و تندرست
گام هایتان استوار
زندگی شما و خاندانتان سراسر شاد
در پاسخم نوشتند:
ممنون از شما رفیق گرامی
در پستهای قبلی نوشته ام که در حال تشویق بانوان به ادامه ی تحصیل هستیم و به کتابهای درسی و کمک درسی و حتی سی دی کمک درسی و ... نیاز آنی داریم. به علاوه بسته به توان دوستانی همچون شما دارد. برای کتابخانه ی روستا هم اگر کتاب بتوانید بفرستید کار نیکویی انجام خواهید داد. کتاب کودک, رمان, شعر, ... گاهی اوقات پرتوقع می شوم و لیست می دهم اما این بار از شما می خواهم هر آنچه را که دوست دارید به آدرس همدان - شهرستان بهار - روستای تاج آباد (رسول آباد) سفلی دفتر دهیاری - ارسال بفرمایید.
ای کاش می توانستم هزینه پست اش را می دادم تا شرمسار هموطنان عزیزام نشوم.

عکس از فرناز